‘Niemand kiest er voor om vluchteling te zijn’
AlgemeenGOUDA • Vluchtelingenwerk Gouda is op zoek naar vrijwilligers. Gouwenaren die begrijpen hoe de maatschappij in elkaar steekt, die de weg weten naar (en bij voorkeur binnen) het ambtelijk apparaat. En die een warm hart hebben voor mensen die zijn gevlucht voor oorlogsgeweld. Jaarlijks ontvangt de stad er daar ongeveer tachtig van. Ze kunnen alle steun gebruiken die ze maar kunnen krijgen.
Wilbert Scheifes is 76. Tijdens zijn werkzame leven speelde hij altviool in het Rotterdams Philharmonisch Orkest. Na zijn pensionering zocht en vond hij een zinvolle tijdsbesteding bij Vluchtelingenwerk Gouda. “Ik kom uit een gezin waarin de zorg voor de medemens centraal stond”, zegt de van oorsprong Brabantse Gouwenaar.
“Daardoor heb ik later heel lang vakbondswerk gedaan. Mensen helpen is voor mij een uitdaging. Toen ik gepensioneerd werd, kwam ik met Vluchtelingenwerk in aanraking. Nou, als je ergens mensen zoekt die wel wat hulp kunnen gebruiken, op het gebied van regelgeving, financiën, kinderopvang, dan zijn het wel vluchtelingen. Ze komen hier na een lange reis aan en hebben geen idee wat er allemaal speelt in hun nieuwe land. De ambtenarij waar wij als Gouwenaren al weinig van begrijpen, is voor hen helemaal abacadabra. Als vrijwilliger bij Vluchtelingenwerk word je geschoold om deze mensen te helpen de weg te vinden. Dat spreekt mij aan. Niemand kiest ervoor om vluchteling te zijn.”
Mooie kansen gekregen
Wilbert Scheifes wordt in zijn vrijwilligerswerk begeleid en ondersteund door Aziz Kawak. De 24-jarige Syriër werd zeven jaar geleden herenigd met zijn vader, moeder, broer en zus, nadat vader vanuit Damascus naar Nederland was gekomen. Hij kreeg hier, zegt hij zelf, kansen die de gemiddelde vluchteling niet krijgt en pakte ze met beide handen aan. “Vijf jaar geleden was ik cliënt van Vluchtelingenwerk, nu ben ik teamleider van de locatie Gouda. Daar heb ik heel erg mijn best voor gedaan, maar ik heb ook mooie kansen gekregen. Ik ben daar dankbaar voor en daarom wil ik mijn kennis en ervaring graag voor andere mensen inzetten.”
Aziz vertelt het in vrijwel accentloos Nederlands. Hij voelt zich bevoorrecht en stelt dat hij nooit meer uit Nederland weg zal gaan (’Ik voel me thuis in Nederland, mede dankzij mensen zoals Wilbert’). Een boek kan hij schrijven. Alleen al over de verhalen die zijn vader hem vertelt over diens gecompliceerde vluchtroute vanuit Damascus naar Nederland.
Die route voerde via Turkije en Griekenland uiteindelijk naar Musselkanaal. Deels te voet, dan weer per boot en vliegtuig. Maar altijd met de onzekerheid van waar de man uiteindelijk terecht zou komen. En of hij zijn gezin op korte termijn weer zou kunnen zien. “De reis van mijn vader heeft vier maanden geduurd”, zegt Aziz. “Hij kan er dagenlang over vertellen. Het was weliswaar een soort luxe om te kunnen vluchten, maar het blijft een ingrijpende ervaring om je land te verlaten voor de oorlog.”
Vloertje leggen
Tijdens zijn eigen periode als statushouder kwam Aziz Kawak in aanraking met de Nederlandse regeltjescultuur. Hij wil er geen kwaad woord over horen, maar dat het ingewikkeld is, dat beaamt hij volmondig. “Er zijn veel regels, maar weinig maatwerk. Ik vind het belangrijk om mensen individueel te begeleiden, kijken wat ze nodig hebben. Wilbert is iemand die daar soms heel ver in gaat. Hij heeft zelfs bij verschillende statushouders de vloer aangelegd in hun nieuwe woning. Dat vraagt Vluchtelingenwerk niet van haar vrijwilligers, maar het tekent wel de beleving.”
Met de gangbare opmerking ‘Die vluchtelingen komen hier maar binnen en er wordt van alles voor ze geregeld’ kunnen beide heren niet zoveel. Aziz Kawak: “Veel mensen denken dat Nederland een asielcrisis heeft, maar dat is niet waar. Er komen niet zoveel asielzoekers naar Nederland als bijvoorbeeld in 2015 toen er ook een opvangcrisis was. Er zijn de afgelopen jaren teveel asielzoekerscentra gesloten, daar zit meer het probleem.
Ik zie veel mensen die er alles aan willen doen om te integreren in Nederland en hun bijdrage te leveren, maar die er de kans niet voor krijgen. Ze voelen zich niet welkom, hebben weinig contacten met Nederlanders. De mensen in je nieuwe land bepalen jouw toekomst als vluchteling. Ik weet uit ervaring hoe belangrijk het is om op juridisch gebied, op het gebied van asielprocedures en gezinshereniging de goede mensen te ontmoeten.”
En Wilbert Scheifes: “Aziz een voorbeeld van hoe het kan lukken. Maar nogmaals, hij is niet de standaard. Hij heeft enorme talenten die lang niet iedereen heeft. De meeste mensen die hier komen, hebben alle hulp die ze kunnen krijgen hard nodig. Het is leuk om die hulp als vrijwilliger te kunnen bieden. Om te zien hoe mensen mede dankzij jouw inbreng hun weg vinden in onze samenleving. Ik ben heel blij dat ik destijds de beslissing heb genomen om vrijwilliger te worden voor Vluchtelingenwerk.”
Aanmelden
Aanmelden als vrijwilliger kan via een mail naar gouda@vluchtelingenwerk.nl en via de website.