Het dievengilde en de giro
gouda • In de tachtiger jaren deed zich een nieuw fenomeen voor. Het dievengilde had het gemunt op girobetaalkaarten (GBK) waarbij de Postcheque en Girodienst (PCGD), onderdeel van de toenmalige PTT, voor honderden miljoenen guldens werd benadeeld.
In de maanden november - december 1987 werden bewoners van de flats aan het Albert Plesmanplein, Gildenburg, Groenhovenweg, Heuvellaan, Lekkenburg en Ruigenburg geconfronteerd met de diefstal van GBK’s. Die werden uit de brievenbussen in de hal van hun flatgebouw gehengeld. Daarnaast werd van 2 postbestellers de fiets met posttassen gestolen. De gestolen GBK’s werden in Zwitserland verzilverd. De setjes van 20 stuks waren daar goed voor een bedrag achtduizend gulden, terwijl in eigen land voor maximaal vierduizend gulden uitgeschreven kon worden.
Onopvallend observeren
Nadat het aantal aangiften van diefstal van GBK’s bleef toenemen, werd door de Goudse politie een groot onderzoek opgestart. Uit informatie bij andere korpsen in de regio bleek deze vorm van diefstal ook daar een plaag te zijn. In één van de gemeenten was in vier maanden tijd zelfs tweehonderd keer aangifte gedaan! Desondanks werd daar geen nader onderzoek naar verricht, waarop de Goudse recherche besloot de handschoen op te pakken. Met de postbestellers werd afgesproken dat de politie hen onopvallend zou gaan observeren in de hoop dat op die manier de daders in beeld zouden komen. Ook werden de bewoners van genoemde flats gevraagd verdachte omstandigheden/personages bij de politie te melden.
Beet
Op 17 december trok een Honda op de Groenhovenweg en Heuvellaan de aandacht van postende politieagenten. De auto bleek via een leasebedrijf uit Amsterdam te zijn gehuurd door een bekende Amsterdamse crimineel. Uit eerder ingewonnen informatie bij de PCGD bleek dat die dag op de Groenhovenweg een setje GBK’s bezorgd zou worden. De ingeseinde bewoner trof echter niets in zijn brievenbus aan. Het vermoeden rees dat de inzittenden van de Honda dit setje wel eens buitgemaakt kon hebben. We besloten nog geen aanhouding te verrichten maar de verdachten op hun pad te volgen.
Op 24 december meldde een bewoner aan de Heuvellaan dat twee van de drie inzittenden van een Honda door hem in de hal van de flat werden betrapt, waarop ze er vandoor gingen. Het kenteken van de auto stond op naam van een Amsterdamse crimineel. Die dag bleken er uit twee brievenbussen setjes GBK’ste zijn ontvreemd. In verband met bewijsvoering was het doel om de daders op heterdaad te betrappen. Op 5 januari was het raak. Opnieuw meldde een bewoner van de Heuvellaan de verdachte aanwezigheid van een Honda. De gealarmeerde politie trof later de desbetreffende de auto, zonder inzittenden, aan bij Winkelcentrum Bloemendaal. Na verloop van tijd verschenen de twee inzittenden en werden aangehouden. Het bleken Amsterdamse criminelen te zijn.
Bij de Amsterdamse helers leverde dat per setje duizend gulden op
Dagelijks hengelen in het land
Behalve een zaklantaarn werden er echter geen setjes betaalkaarten in de auto aangetroffen. Op een van de adressen, waar beide verdachten warengesignaleerd, werd in een brievenbus wel een werktuig aangetroffen waarmee de setjes uit de brievenbussen werden gehengeld. Vooralsnog voldoende reden om hen in verzekerde bewaring te stellen. Een dag later bezocht het onderzoeksteam de collega’s in Amsterdam. Daar vernam men dat zo’n 80 tot 100 criminele jongeren dagelijks het land introkken om setjes GBK’s uit brievenbussen te hengelen. Bij de Amsterdamse helers leverde dat per setje duizend gulden op. Eén van de in Gouda aangehouden verdachten bekende in Gouda 27 setjes uit brievenbussen te hebben gehengeld. Daarnaast biechtte hij ook op in Zoetermeer voor een waarde van 296.000 gulden te hebben buitgemaakt. De tweede verdachte bekende samen met nog een andere kompaan eveneens een groot aantal setjes in Gouda te hebben ontvreemd. Wie deze kompaan was, wilde hij niet vertellen. Vanwege een verkeersovertreding waren ze onfortuinlijk op de bon geslingerd. Op grond van deze gegevens werd de naam van zijn kompaan achterhaald. Na diens aanhouding bekende hij in Gouda 18setjes GBK’s te hebben gestolen. Onder andere ook met ene Bert. Deze Bert was er echter een tijdje mee gestopt omdat zijn vrouw moest bevallen. Via de afdeling Burgerzaken Amsterdam achterhaalden wij de achternaam en het woonadres, waarop hij spoedig kon worden aangehouden. Naast de aanhouding leverde het ook een omvangrijk aantal gestolen GBK’s op. De broer van Bert bleek ook een meester in het hengelen. Deze bekende tachtig setjes GBK’s in Delft, Den Haag en Dordrecht met een waarde van 320.000 gulden bij elkaar te hebben gehengeld.
Verdere uitrol
Het hiervoor genoemde fenomeen was ook in het noorden van het landbekend. Een rechercheteam van 27 man in Assen was hier druk mee. Afgesproken werd dat de Politie Gouda haar onderzoek zou afbouwen en dat het team in Assen de algehele coördinatie op zich zou nemen. De in Gouda aangehouden verdachten werden overgedragen aan Assen. Een Amsterdamse heler werd in de kraag gevat, toen hij met een koffer vol GBK’s op weg was naar Zwitserland. Via deze route werd alleen al vanuit het Goudse voor 760.000 gulden geïnd. Naderhand werd door de PCGD besloten de setjes GBK’s, in navolging van de Amsterdamse werkwijze, alleen nog via de postkantoren te verstrekken.