Gouda gaat op 21 plekken vergroenen als antwoord op hitte en hevige buien

GOUDA • Er zijn nog te veel kale en versteende plekken in de stad: dat moet anders. Op 21 plekken wil Gouda de komende jaren flink vergroenen, als antwoord op hitte en hevige buien waar Gouda de komende jaren steeds vaker mee te maken zal krijgen. Uiteindelijk zal Gouda 5.600 vierkante meter groen en 90 nieuwe bomen rijker zijn. 

Met dit fonds is in Gouda sinds 2019 al 2.880 vierkante meters aan tegels vervangen door groen. Voor de komende jaren (2023-2026) is nog eens 2 miljoen euro uitgetrokken om minder steen en meer bomen, struiken en planten in de stad te krijgen.

De gemeente heeft de komende jaren de pijlen gericht op 21 locaties, in zes aandachtswijken (de binnenstad, Kadenbuurt, Kort Haarlem, Korte Akkeren, Gouda Noord en Goverwelle). ‘Met de keuze is naar veel factoren gekeken, de locaties zijn beoordeeld op bijvoorbeeld hittestress, wateroverlast, maar ook gezondheid. Denk aan plekken waar verzorgingshuizen staan,’ vertelt Michel Klijmij-van der Laan, wethouder Duurzaamheid. 

Madurodam
Een van de belangrijkste plekken die op de schop gaat is de Markt. Stonden er ooit nog bomen rondom de Markt, nu staan er slechts vier overgebleven bomen op het plein. ‘In Madurodam, waar de bomen nog wel rondom het plein staan, is de Markt nog klimaatbestendiger dan de daadwerkelijke Markt in Gouda,’ zegt Klijmij-Van der Laan. Op het puntje van de Markt, waar ’s winters de kerstboom staat, kan ‘s zomers de temperatuur oplopen tot 52 graden.

‘Op warme dagen zul je dat steeds vaker zien. Met vergroening kun je een forse temperatuurwinst behalen.’ Bij regenval is juist weer meer kans op wateroverlast op versteende plekken, ook daar kan groen helpen om het water op een natuurlijke manier op te vangen en af te voeren. ‘Maar de markt is een ingewikkelde puzzel; het is natuurlijk de huiskamer van de stad. We zullen uitgebreid met betrokkenen moeten gaan praten.’ Participatie is dan ook een belangrijk onderdeel van de vergroeningsslag, zeker op een plek zoals de Markt, waar veel partijen bij betrokken zijn.

Hittestress op de Markt, vooral in het puntje kunnen de temperaturen flink oplopen.  - Foto: GIS Gouda

Een goed voorbeeld van een eerder soortgelijk project is de vergroening die Achter de Waag heeft plaatsgevonden. Daar is een watertuin aangelegd (een stuk grond waar water in kan blijven staan als het heeft geregend), en zijn bomen geplant. ‘Daar hebben we al goede ervaringen opgedaan. De spijkers werden nog in de bankjes geslagen toen de mensen er bij wijze van spreken al op gingen zitten,’ vertelt Klijmij-Van der Laan. Ook dat stuk kwam tot stand in samenwerking met de bewoners. 

Overbruggen
Het gaat niet alleen om ‘losse plukjes groen’, legt Klijmij-Van der Laan uit, maar ook om het creëren van ecologische verbindingen door de stad. ‘De losse gebieden groen zijn voor veel dieren te klein om te leven. Er wordt een goed ecosysteem gecreëerd om te leven, dat betekent een verbonden systeem. Dus bijvoorbeeld niet een los stukje groen bij het Singelpark (de vergroening die de laatste jaren is aangebracht rondom de Singels in Gouda) en een stukje groen op de Markt. Maar dan ook een stuk groen in een tussenliggend deel zoals de Lem Dul straat.’ Op die manier wordt een verbinding gecreëerd die voor bijvoorbeeld insecten beter te overbruggen is.

Parallel aan de voorgestelde groenfondsprojecten, lopen de grijs-wordt-groen initiatieven door. Inwoners met ideeën voor hun eigen buurt of straat, kunnen daar nog altijd een aanvraag voor doen. De projecten beginnen dit jaar en lopen tot 2026, te beginnen bij de plekken die de eerste prioriteit hebben. ‘Dat kan zijn omdat het een iconische locatie is gecombineerd met hittestress, zoals de Markt,’ zegt Klijmij-Van der Laan. ‘Maar we proberen ook zoveel mogelijk te combineren met gebieden waar al werk plaatsvindt, zoals ophoog- en rioleringsprojecten.’