Veteranen vertellen: “Ik wilde het verschil maken”

GOUDA • In Gouda wonen meer dan tweehonderd veteranen, die korter of langer geleden huis en haard hebben verlaten om zich ergens in de wereld in te zetten voor vrede en veiligheid. Ze hebben allemaal hun eigen verhaal. Soms zijn deze verhalen bij weinigen bekend. Het ‘Veteranennetwerk Gouda’ wil veteranen uit Gouda de gelegenheid geven hun verhaal te vertellen. In deze rubriek gaan de twee Goudse veteranen Marien Klein en Harry van den Brink in gesprek met deze veteranen. Deze keer met Marcel van Wissen.

Kun jij je voorstellen?  Marcel van Wissen, 53 jaar. Getrouwd met Margo en samen hebben we twee kinderen die allebei studeren en nu hoofdzakelijk op kamers wonen. Ik werk bij de gemeente Zeist en heb in mijn vroege jeugd in Leidschendam gewoond. Toen  mijn moeder een baan als onderwijzeres in Gouda kreeg, gingen we in Gouda wonen.

Op welke missie ben je geweest? Ik ben in september 1992 als dienstplichtig militair opgekomen in de kaderopleiding bij de Koninklijke Landmacht, en na een dag werd mij al gevraagd of ik op missie naar voormalig Joegoslavië kon gaan en dat wilde ik wel. Vervolgens ben ik in Ede begonnen met de opleiding en voorbereiding voor de missie en daarna direct met UNPROFOR (United Nations Protection Force) naar voormalig Joegoslavië gegaan. Ik werd voor UNPROFOR gestationeerd  bij de verbindingsdienst. Er waren in die tijd veel voedseltransporten en wij moesten rond die transporten zorgen voor goede verbindingen.

Waarom wilde je als dienstplichtige op uitzending?  ‘Als ik dan toch in dienst moet, dan wil ik iets nuttigs doen.’ Op een dag keek ik naar het journaal met nieuws over Joegoslavië en bombardementen daar.  Toen wist ik het zeker, dit moet ik doen. Ik had toen het besef dat ik concreet iets kon betekenen voor de wereld.

Hoe heb je de missie ervaren? Ik wilde bij de bataljons zitten, waar het echte werk gebeurde. Ik kreeg al snel de kans om bij de afdeling voorlichting te komen werken. Die kwamen overal. We hadden contact met de pers, regelden bezoeken en gaven ook het blaadje ‘The Dutch Post’ uit om onze Nederlandse militairen in voormalig Joegoslavië en hun families op de hoogte te houden van het leven tijdens de uitzending. Vooral de Dutch Post werd gewaardeerd, zeker aangezien internet en digitale media nog in de kinderschoenen stonden.’

Hij vervolgt: ‘Iedereen deed zijn werk en er was geen onnodige afstand. Voor mij was dat de essentie; je doet alles samen! In de loop van de tijd werd mijn beeld van de missie wel anders. In het begin was ik heel erg bezig met de ‘roeping’ van humanitaire hulp. Later ontstond steeds meer het besef van: ‘Jongens dit is best wel een ingewikkeld conflict’. Ik had de grootste moeite om te begrijpen wat er precies gebeurde. In het begin leken vooral de Serviërs de agressors. Later bleken er veel meer subgroepen die elkaar naar het leven stonden. Al die groepen door elkaar leidde vooral in smeltkroes Bosnië tot conflicten.’

‘Het conflict was niet altijd even duidelijk. Het was nooit zwart-wit te zeggen wie en wat goed of fout was. Mijn idealistische beeld raakte ik daar niet van kwijt, maar er kwam bij mij in de loop van de tijd wel steeds meer het besef van ‘De waarheid bestaat niet en er bestaan geen gemakkelijke meningen’. ‘Ik heb veel door het land getrokken en veel gezien en gehoord. Met name de persoonlijke verhalen van militairen en de mensen daar raakten me.’ 

‘Ik herinner me een verhaal van buitenlandse VN-militairen die letterlijk over lijken heen moesten rijden om weg te komen uit een gevaarlijke situatie. Zelf was ik niet zo bezig met mijn veiligheid. Het besef van wat de mensen daar meemaakten had meer mijn aandacht dan de zorg over mijn eigen veiligheid. De uitzending heeft vooral mijn wereldbeeld verder gevormd.’

Wat zou je aan de lezers willen meegeven? Er wordt tegenwoordig veel te snel en te gemakkelijk over iets geoordeeld. Wacht even met je oordeel, denk niet te snel dat je weet hoe het zit.

Mocht je als veteraan naar aanleiding van dit artikel met iemand willen praten, dan is er de mogelijkheid om contact op te nemen met info@veteranenloket.nl of bel 24/7 naar 088-3340000.

Marcel van Wissen